20 Şubat 2013 Çarşamba

Topkapı Sarayı Akağalar Koğuşu Vakfiyesi

Hazret-i Sultân-ı Mahmûd Hân Gazî_kim Hudâ
Hüsrevân dehri kılmış âsitânında gulâm

Hakka bâb-ı lûtf ü ihsânın kılub feth ü güşâd
Melce’-i nâs eylemiş dergâhını Rabb-ül-enâm

Söylenen şimdi cihânda ol şehin ihsânıdır
Cûd-ı ma’n ü hâtem oldu gayrı bî-ma’nâ-yı kelâm

Cümle-i en’âmını mümkinmi tafsîl-i yekûn
Eyledi bu bâbda icmâl kilk-i hoş-hırâm

Emr idüb vakf-ı hümâyûnundan ol Şâh-ı Kerîm
Kullarına lûtf ü ihsân kıldı her Şehr-i sıyâm

Bahş idüb evvel Kapu Agasına beşyüz guruş
Virdi üçyüzde Hazîne-dâr-başıya tamâm

Sonra Kilârcı-başı ile Serây Agasını
Kıldı ikişer yüz guruş bahşile pür-şevk-i garâm

Kıldı yüzelli Serây-ı Kethüdâsına atâ
İtmek_içün hidmet-i şahânesinde ihtimâm

Beş nefer Köşe-başıya virüb ellişer guruş
Onbeşerle sâirin şâd itdi ber-vefk-i merâm

Hazret-i fettâh feth idüb dâr-ı âmâlını
Ömrün efzûn ide ol Şâhın ilâ yevm-ül-kıyâm

Bir ziyâde bî-bedel târih yazdım vâsıfa
Oldılar Bâb-üs-saâde kulları dil-şâd-kâm

El-fakîr Yesârî-zâde Mustafâ İzzet gufira lehümâ
1232 (M. 1817)




Bâb-üs-saâde ağaları (Akağalar) koğuş kapısının üzerinde bulunan vakfiye kitabesi bir bakıma bahşiş defteri gibi görünmekle beraber bize esasen genel bir vakfiye özeti sunmakta. Burada Enderun/Bâb-üs-saâde teşkilatına dair varolan hiyerarşiyi ve  aldıkları bahşiş tutarlarını görebiliriz.
(Tuğra II. Mahmud)

Şöyleki;

Kapı ağası : 500 kuruş
Hazinedar-başı : 300 kuruş
Kilerci-başı : 200 kuruş
Saray ağası : 200 kuruş
Saray kethüdası : 150 kuruş
Köşe-başı neferleri : 50 kuruş
Geri kalan görevlilere : 15 kuruş

Tarih manzumesi Yesârî-zâde Mustafâ İzzet’e aittir.